Ourense tamén conta con nomes propios de mulleres que transcederon na historia. Foron e son pioneiras destacadas en diferentes campos. Por tal motivo, é preciso recoñecelas xa que constitúen unha base importante na nosa historia local. Deste xeito, Ourense contribúe a ampliar a nómina das mulleres que ao longo da historia e en moitos lugares foron invisibles. Rosa M.Cid Galante.
31 marzo 2010
CLARA SILVA
MATILDE LLÒRIA (MATILDE GONZÁLEZ LLÔRIA)
Residiu en Ourense dende 1942. En 1954 foi homenaxeada pola Asociación Cultural galega "Ponga, Artes y Letras", cuxo discurso foi lido por Don Ramón Otero Pedrayo e ao acto asistiron todas as personalidades ourensás.
Gañou o concurso literario convocado polo Centro Galego de Bos Aires con motivo do 50 Aniversario da morte de Curros Enríquez pola obra "Centileo".
Estaba casada co médico Don Federico Lloria que exerceu como médico en A Merca e logo en Ourense e foi nomeado médico do Instituto de Previsión de Ourense ata 1969. Parece ser que pertenceu á cúpula do partido Comunista á súa chegada a Ourense. A súa dona, Matilde, doou a biblioteca do seu home á Deputación Provincial. Obras en galego: "Caixiña da música" e "Dou fe" os dous libros de poesía.
Nunha entrevista feita por Segundo Alvarado dicía o seguinte (transcríbese literalmente):
"Matilde G.de Lloria, con su esposo, el que fue médico en Orense durante muchos años, don Federico Lloria Llovera, tan cariñosa y respetuosamente recordado, estaban en Orense desde el pasado viernes, día 2.Visitaron a numerosos amigos.Han estado en otros lugares de Galicia.Ahora, tras la jubilación del doctor Lloria, aprovechan los veranos para acercarse a la que fue su Galicia durante un cuarto de siglo.
¿Tanto?
Recuerdo que llegamos a esta provincia, como desterrados, allá en el 42, y tras estar en La Merca y en El Cumial, nos vinimos a vivir a la ciudad, primero en un piso de Curros Enríquez, luego, ya definitivamente, al chalet de la calle Bedoya, aquel que tú dijiste en un artículo del periódico "este será, para la historia de Orense el chalet de los Lloria", como gratísimo recuerdo a nuestra estancia aquí.
Efectivamente, tanto el doctor Lloria Llovera, a cuyos enfermos del Seguro de Enfermedad recibía casi totalmente en su propio domicilio para poder atenderlo mejor, como su esposa Matilde, fueron unos valencianos que acabaron afincándose por espíritu y devoción a esta tierra gallega, hasta el extremo de que Matilde Lloria aprendió la lengua gallega y en ella escribió bellos poemas.
¿Cómo encuentras Orense en este nuevo retorno?
La ciudad la encuentro muy cambiada en su aspecto urbano, pero conserva su peculiar interés dentro de su modestia y muy particularmente en lo que queda más alejado y en lo más próximo a mi corazón. Por donde quiera que vaya, se me cruza un aire antiguo que la ciudad conserva, y que es realmente maravilloso. Por eso esta mañana estuve en la bella y recoleta plaza de La Magdalena. Allí se me vino a la memoria un poema que había escrito para la calle del Olvido, poema que había premiado el Ayuntamiento y que guardo con especial cariño:
"Allí donde el silenciose hizo oscuro peldaño y canta y reza al aire su dormido sosiego..."
No recuerdo más.Era así el comienzo de una "balada para la calle del Olvido".
Para los que no conocen a Matilde Lloria -y hay que hacer referencia siempre a su esposo el doctor Lloria - podrán creer que su paso por esta ciudad, todos los veranos, como unas vacaciones o una excursión, es algo así como lo que vulgarmente se dice "recordar tiempos".
Los que conocemos a estos valencianos, hijos adoptivos los dos de esta ciudad, podemos atestiguar que llegan aquí, siempre que el tiempo lo permite, como un rito, una peregrinación. Matilde para renovar su ya inagotable "saudade", Federico para retornar a los años difíciles, que fueron sus años fraternos y amicales de este Orense que no olvidan.
(Segundo Alvarado, 1983)
(Elaboración propia. Vid: Historia en cuatro tiempos, La Región; Enclopedia Gallega, Tomo 32, p. 36 e hemeroteca. Foto de entrada: Reza, La Región, 8 de decembro de 1965, p. 7).
23 marzo 2010
OBDULIA PRIETO NESPEREIRA
20 marzo 2010
PURIFICACIÓN PARDO CASTRO DE RIESTRA
19 marzo 2010
PEREGRINA POUSA ÁLVAREZ
A partir de entón comeza a exercer como profesora de partos en Pontevedra onde atenderá á súa clientela na rúa Arzobispo Malvar e, posteriormente, na de Cousiño, nº 12, 2º piso. Publicita os seus servizos, ampliándoos a masaxes, na prensa local co nome de Peregrina Pousa de Varela, en referencia ao apelido do seu home.
Era unha opción bastante atractiva para aquelas mulleres que quixeran desempeñar unha profesión de certo rango xa que non implicaba ningún tipo de cuestionamento nin traba, pois considerábase moi adecuada para a muller (precisamente porque as propias parturientas así o preferían).
14 marzo 2010
FRANCISCA RAMONA CANCIO PALLÍN
13 marzo 2010
MARÍA DE LA CONSOLACIÓN BARRAL Y GONZÁLEZ
“No hemos querido intervenir hasta ahora en la campaña que viene sosteniendo la Zarpa a favor del Magisterio provincial, que el Sr. López Boullosa reconocería sus yerros y se marcharía en buena hora a Puente Caldelas....Es tan enorme el dislate que significa, está tan falto de sindéresis el acuerdo de mandar la Guardia Civil por las localidades donde existen escuelas, para que levanten atestados sobre la conceptuación pública de los maestros, que esta humilde profesora estimó desde el principio de la aludida campaña, que el Sr. López Boullosa no debía continuar un momento más al frente del Gobierno Civil de Orense, una vez probada su fenomenal hazaña.
Más, como no ha sido así, en nombre de todas mis compañeras y en el mío propio, protesto enérgicamente en contra de esta torpeza gubernativa y desde hoy ofrezco mi colaboración entusiasta para cuanto pueda contribuir a despachar, auque sea a cajas destempladas, a esa primera autoridad provincial que intenta implantar en las escuelas de Orense un régimen absurdo de vigilancia e inspección...
Las maestras nacionales somos acaso las más agraviadas en esa orden inverosímil por el Sr. López de la Guardia Civil. Los hombres así como así, tienen su espíritu más templado que nosotras para lo imprevisto, cuentan con más presencia de ánimo...La generalidad de las mujeres somos más asustadizas, excesivamente nerviosas e inquietas, con una gran propensión a creer que, a toda hora, el peligro, como cazador en acecho, nos ronda...Yo debo confesar, sinceramente que ha puesto mi alma en un tris el Sr. López Boullosa.
Sería las once de la mañana de aquel lluvioso día 30 del mes último, cuando, al asomarme a una ventana de mi salón de clases —mi escuela tiene ventanas, a Dios gracias— observé que una pareja de la Guardia Civil, después de hablar con varios paisanos, que señalaban mi colegio con un ademán, se fue acercando hasta la casa en que desempeño mi misión y, penetrando en la escuela, me hizo en presencia de las niñas numerosas preguntas que yo fui contestando llena de sorpresa y ¿por qué no decirlo?, también de indignación ¿Qué venía a buscar la Guardia Civil en mi escuela?¿Qué delito habría cometido yo sin darme cuenta?
Luego, supe que la benemérita había preguntado por mi conducta a muchísimas personas y que formara un atestado con las respuestas ¿Qué hiciera yo Dios mío, para que la Guardia Civil me tomase como objeto de aquella requisitoria?...¡Y sentí vergüenza de presentarme en público! Y lloré, lloré de corazón, porque entonces no conocía esa orden histórica del histórico poncio, Sr. López Boullosa. Hoy, que ya es público y notable, que tal señor pretendió hacerse célebre con el lanzamiento de una famosa comunicación al Jefe del Tercio de la Guardia Civil, hoy que en toda España se registra la ideología del Sr. López como un caso único y fantástico en los anales de la política nacional, yo, repuesta de mi impresión, quiero unir mi pobre voz a la de todos los compañeros que han visto en la orden del gobernador de Puente Caldelas, todas las apariencias de un insulto.”
07 marzo 2010
PACITA SUEIRO MARTÍNEZ
06 marzo 2010
MARÍA CID LÓPEZ
LIA DEL RÍO ANTA
No ano 1915 foi nomeada secretaria da Normal de Mestras de Ourense. No ano 1920 confírmaselle a praza na Normal para impartir a materia de Música pero, en 1929, foi nomeada auxiliar de Ciencias:
Casou con Modesto Vázquez que tamén era profesor na Normal de Mestres. Lía sería nomeada, de novo, Secretaria da Normal en 1940. Ese ano impartía tamén a materia de Música como auxiliar pero solicitou a excedencia. En 1954 cónstanos que estaba na Normal de Madrid pois no Boletín Oficial do Estado do 27 de xuño de 1954 figuran os ascensos profesionais e económicos dos profesores adxuntos nas Escolas Normais segundo Orde do 20 de maio de 1954 e na lista de ascensos figura Lía del Río Anta.
Era unha muller de convicións conservadora e desempeñou o cargo de Presidenta da Xunta de Señoritas do "Roperillo" que tiña unha finalidade benéfica e en 1928 intégrase na Sección Feminina de Ourense.
(Elaboración propia a partir de diversas fontes. ) Vid: Benso Calvo, C. e Cid Galante, R.Mª, "A incorporación das mulleres ao ensino secundario en Ourense", Sarmiento, 2007; Ministerio de Educación Nacional, Boletín Oficial del Estado, 27 de Junio de 1954, p. 4367.Vid: Noticiero de Vigo, 7 de febreiro de 1915, p. 1; La Región, 26 de xuño de 1915, p. 1; La Región, 16 de outubro de 1920; p. 3; La Región, 4 de decembro de 1928, p. 1; la Región, 9 de febreiro de 1929, p. 4; La Región, 6 de febreiro de 1940, p. 3.